Sukot i Simchat Tora


Najweselszym dniem jest Simchat Tora (radowanie się Torą). Pięcioksiąg Mojżeszowy dzieli się na 53 części nazywane parsziot. Co tydzień czytamy jedną parszę zamykając pełen cykl zwoju Tory w ciągu roku. Cykl zaczyna się w ostatni szabat miesiąca Tiszrei, a kończy w czasie Simchat Tora, kiedy świętujemy zamknięcie jednego cyklu i początek kolejnego.
Hakafot
Kiedy świętujemy, w noc Simchat Tora wyjmujemy z arki zwoje Tory, siedem razy obchodzimy z nimi bimę tańcząc i śpiewając.
Następnego ranka wzywamy wszystkich (łącznie z dziećmi) do Tory, gdy kończymy czytanie z Tory. Wtedy, w ramach wskazówki lub inspiracji, ponownie zaczynamy czytać Torę od słów „Na początku” – aby przypomnieć sobie, że cokolwiek widzimy, wszystko to pochodzi od jedności nazywanej Bogiem. Potem ponownie śpiewamy i tańczymy z Torą.
Gdzie istnieje inny naród, który tańczy z księgą? Dla Żydów Tora nie jest tylko księgą do studiowania, jest życiem. Przez ponad 3300 lat mocno się jej trzymaliśmy, mimo wszelkich przeciwieństw, a ona trzymała nas przy życiu. W Simchat Tora to prawie sama Tora chce się cieszyć. My stajemy się jej nogami.
Znów do pracy
Tiszrej jest jednym długim okresem podekscytowania. Kiedy się kończy, ponownie zanurzamy się w codzienności, w świecie pracy. Teraz ta codzienność będzie całkiem inna, ponieważ Wielkie Święta nas zmieniły. Jesteśmy połączeni i ożywieni; razem stworzymy zupełnie nowy, bardziej przyjazny świat. 
 

 Błogosławieństwa przy zapalaniu świec
 
1. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Yom Hazikaron. 
2. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Szel Szabos W’Szel Jom Hakipurim. 
3. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Szel Jom Tow. 
4. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Szehechejanu Wekijemanu Wehigianu Lazman Haze. 
5. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Szel Szabos Kodesz.

 

Co to jest Sukot?
 
 
 
 
Przez siedem dni będziecie mieszkać w szałasach (...) aby pokolenia wasze wiedziały, że w szałasach kazałem mieszkać synom izraelskim, gdy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej”. (Tora)
Żydzi wyszli z Egiptu, zostawiwszy swoje zagospodarowane domostwa. Na trudności związane z porzuceniem życia, do którego przywykli, nałożyły się obiektywne problemy związane z zamieszkiwaniem na pustyni: nie było ścian chroniących od wiatru, nie było dachów osłaniających od deszczu i słońca.
Ustna Tora przekazuje nam opis cudów, których Najwyższy dokonywał dla Żydów, troszcząc się o ich pomyślność. Nazwa „Sukkot” oznacza „szałasy” (sukkah, namioty) i pochodzi od nakazu związanego z tym świętem, tzn. nakazu zamieszkania w miejscu tymczasowym.
Mędrcy głoszą rozbieżne poglądy na temat wydarzenia, które stało się przyczyną pojawienia się tego nakazu. Jedni mówią, że szałasy to pamięć o „obłokach chwały”, towarzyszących Żydom przez cały czas ich wędrówki po pustyni i osłaniających przed palącym słońcem (jeśli potraktujemy słowa „w szałasach kazałem mieszkać” jako alegoryczną wypowiedź o obłokach chwały). Inni z kolei twierdzą, że jest to przypomnienie gotowych szałasów, które Żydzi znaleźli po zakończeniu swojego pierwszego wyjścia z Egiptu pod panowaniem Ramzesa.
ŚWIĘTO ŻNIW
„Święto zbierania plonów na końcu roku” (Tora).
Rolniczy wymiar świąt ma dwa wyjaśnienia: dziękujemy B-gu za urodzajny plon, który daje siły życiowe naszemu ciału. Istnieje też żniwo duchowe – owoce pracy nad sobą, posłuszeństwa i naprawiania swoich niszczących skłonności poprzez wykonywanie nakazów B-ga.
Siódmy dzień Sukot nazywa się Hoszana Raba. Tego dnia odbywa się sąd nad całym światem.   Także w święta Pesach (święto wyjścia z Egiptu) i Szawuot (dzień nadania Tory) pojawiają się dni sądu. Sukkot to święto duchowego bilansu – podsumowania zmian, jakie zaszły w człowieku, który przeżył wszystkie wcześniejsze święta.
NAWIEDZENIE ŚWIĄTYNI
„Trzy razy w roku ukażą się wszyscy twoi mężczyźni przed obliczem P-na, twojego B-ga” (Tora). [Exodus 34: 23]
Święto Sukkot to jeden z trzech razy w roku, gdy każdy Żyd nawiedzał Świątynię. Do dnia dzisiejszego zachowały się resztki wybrukowanych dróg z wykopanymi wzdłuż nich studniami dla wygody Żydów udających się do Świątyni. Każdy składał tam ofiarę święta i ofiarę „spotkania” na znak wdzięczności za to, że w czas tego święta miał siły, zdrowie i żydowskiego ducha, dzięki czemu mógł kolejny raz „spotkać się” z B-giem.
Sukkot to święto duchowego bilansu.
Prawa i zwyczaje związane ze świętem Sukkot
ŻYCIE W SZAŁASIE
„Będziecie mieszkać w szałasach”... Po czym jednak poznać miejsce zamieszkania? Według mędrców jest to miejsce, gdzie człowiek śpi. Są to obowiązki związane z tym świętem, ale każda chwila spędzona w szałasie staje się wykonaniem nakazu.
sukkot2.jpg
Prawo żydowskie mówi: ten, kto odczuwa dyskomfort znajdując się w szałasie, jest zwolniony z wypełniania nakazu mieszkania w nim”. Jeśli deszcz psuje wam wieczerzę, a hałas ulicy lub chłód przeszkadza zasnąć, wtedy możecie spożywać pokarmy i spać w domu.
CO TO JEST SZAŁAS?
Jeśli chcecie sami zbudować świąteczny szałas, spytajcie rabina o prawidłowe zasady jego budowy.
Nawet wtedy, gdy nie macie możliwości zbudowania szałasu, możecie skorzystać z tego, który zostanie wzniesiony przez wspólnotę żydowską. Nie należy się wstydzić – przecież jest to robione także dla was!
CO TO JEST POKARM?
Przede wszystkim jest to chleb i sycące produkty mączne. Należy je koniecznie spożywać w sukkot3.jpgszałasie. Znajdując się w szałasie i przystępując do spożywania chleba oraz innych produktów mącznych zrobionych z pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa czy orkiszu, wypowiada się błogosławieństwo:
„Błogosławiony jesteś B-że nasz Wszechmogący, Władco Wszechświata, który oświeciłeś nas swoimi przykazaniami i nakazałeś nam mieszkać w szałasie!”.
Żydowska tradycja pozwala spożywać owoce i słodycze poza szałasem i nie nakazuje wchodzenia do szałasu, żeby ugasić pragnienie.
Chasydzi przestrzegają zwyczaju niespożywania żadnych pokarmów ani napojów poza szałasem, nawet w razie ulewnego deszczu (choć zasada „ten, kto odczuwa dyskomfort, jest zwolniony z nakazu mieszkania w szałasie” zwalnia z tego obowiązku). Wartość płynąca z wypełniania nakazu pozwala nie odczuwać dyskomfortu.
CO TO JEST SEN?
Spanie w szałasie to obowiązek związany ze świętem Sukkot. Jeśli jednak chłód, hałas ulicy lub konieczność przenoszenia poduszek powodują niewygodę, można pozostać w domu (zgodnie z zasadą „ten, kto odczuwa dyskomfort, jest zwolniony z nakazu mieszkania w szałasie”).
W niektórych wspólnotach przyjęło się, aby w ogóle nie spać w szałasie. Obecność w nim wysokich duchowych sił wynikających z faktu wypełniania nakazu nie pozwoli Żydowi zasnąć. Z kolei ten, kto nie czuje obecności tych sił, powinien odczuwać dyskomfort ze względu na własny brak wrażliwości. Z kolei osoba odczuwająca dyskomfort jest zwolniona z wypełniania tego nakazu.
KOBIETY
Zgodnie z literą Tory, kobiety są zwolnione od wypełniania nakazu mieszkania w szałasie i nakazu dotyczącego czterech roślin. Mogą one jednak wypełnić te nakazy i wypowiedzieć odpowiednie błogosławieństwa.
ŚWIECE W TRAKCIE ŚWIĘTA SUKKOT
W przeddzień pierwszego dnia Sukkot oraz w nocy drugiego dnia zapalane są świąteczne świece. W rodzinie nakaz ten wypełniają kobiety. Niezamężne kobiety zapalają po jednej świecy, a mężatki po dwie. W wielu wspólnotach przyjęło się, że do tych dwóch świec matki dodają świece odpowiadające liczbie dzieci.
W przeddzień pierwszego dnia świece są zapalane na 18 minut przed zachodem słońca, a w przeddzień drugiego – po pojawieniu się na niebie gwiazd.
Błogosławieństwo wypowiadane przy zapalaniu świec:
Baruch Ata Adonaj Elohejnu
Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu
Lehadlik Ner Szel Szabos Kodesz
O święcie Sukkot
CZTERY RODZAJE ROŚLIN
Jeden z nakazów związanych ze świętem Sukkot dotyczy czterech roślin.
Jedna ze specjalnych micw na Sukot to odmówienie błogosławieństwa nad „Czterema Rodzajami”: etrogiem(cytrus), lulavem (gałązka palmowa), trzema gałązkami mirtu i dwoma wierzby. To wszystko razem nazywa sięArba Minim.
Zwyczaj nakazuje pomachać Arba Minim trzy razy w każdy z sześciu kierunków: trzy razy na południe, trzy razy na północ, trzy razy na wschód, trzy razy do góry, trzy razy do dołu, aż w końcu trzy razy na zachód (przez swoje ramię). Należy to powtarzać każdego dnia Sukot (oprócz Szabatu).
JAKIE SĄ ELEMENTY ŚWIĘTA SUKKOT?
JOM TOW
Pierwsze dwa dni (w Izraelu tylko pierwszy dzień) noszą nazwę Jom Tow, co po hebrajsku oznacza „dobry, świąteczny dzień”. Prawa obowiązujące w te dni są bardzo podobne do praw szabatu.
CHOL HAMOED
Pozostałe pięć dni (w Izraelu – sześć) nosi nazwę Chol Hamoed. Są to dni powszednie przypadające w trakcie Sukkot. W te dni (tzn. te spośród nich, które nie przypadają w Szabat) nie obowiązują takie surowe normy zachowania, jak w Szabat czy w Jom Tow. Mędrcy mówią jednak, że jeśli chce się uzyskać błogosławieństwo dla swoich powszednich spraw, nie należy ich wykonywać w te dni.
BŁOGOSŁAWIENIE KOHENÓW
W czasie modlitwy Musaf w trakcie Sukkot przy ścianie synagogi skierowanej w stronę Jerozolimy zbierają się kohenowie – potomkowie arcykapłana Aarona, brata Mojżesza.
Wypełniają oni nakaz pobłogosławienia narodu żydowskiego, o którym powiedziano tak: „choć słowa wychodzą z ust ludzkich, błogosławieństwo kieruje Sam Wszechmogący”.
4 RODZAJE ROŚLIN – 4 TYPY ŻYDÓW
Jedno z nakazów święta Sukkot dotyczy czterech roślin. Na czym to polega? Mędrcy mówią, że rośliny symbolizują różnych Żydów. Rośliny te różnią się między sobą smakiem i zapachem:
ETROG (cytrus) ma przyjemny smak i zapach. Smak to symbol posiadania mądrości Tory, a zapach jest symbolem wypełniania dobrych uczynków. Etrog to symbol Żyda mędrca i Żyda sprawiedliwego.
LULAW (gałązka palmy daktylowej) – Jej owoce mają smak, ale pozbawione są zapachu. Podobnie istnieją ludzie, którzy posiedli mądrość, ale nie znajduje ona odzwierciedlenia w ich uczynkach.
HADAS (gałązka mirtu) posiada zapach, lecz nie ma smaku. Ta roślina symbolizuje „prostych” Żydów – wypełniających przykazania, kierujących się wiarą, lękiem lub miłością do Stwórcy, lecz nie dogłębną znajomością Tory.
ARAWA (gałązka wierzby) jest pozbawiona zarówno smaku, jak i zapachu. Są Żydzi, którzy obecnie nie znają mądrości Tory i nie wypełniają jej praw.
Wypełnienie nakazu polega na tym, że bierze się wszystkie cztery rośliny razem i potrząsa nimi. Potrząsają wszyscy jednakowo – prawi i grzeszni, mędrcy i prostaczkowie. Stając przed obliczem Stwórcy w święto Sukkot (w „dni naszej radości”, jak mówi o nich Tora) pozostajemy różni, ale jednoczymy się, albowiem w radości wszyscy są równi!
70 NARODÓW – 70 SKŁADANYCH OFIAR
„Izrael różni się od innych narodów – kiedy inne narody się cieszą, myślą o sobie, a gdy serce Izraela wypełnia się radością, zaczyna on troszczyć się o to, aby radość wypełniła także innych ludzi”.
W dni święta Sukkot na stół ofiarny w Świątyni (gdy istniała) wprowadzano 70 byków, zgodnie z liczbą narodów pochodzących od Noaha (Noego), które dały początek wszystkich współczesnych narodów. Celem ofiar było odkupienie grzechów całej ludzkości oraz błaganie o pokój i pomyślność.
Każda chwila spędzona w szałasie w czasie tego święta jest wypełnieniem nakazu.
Z nauczania Rebe Rabbiego Menachema Mendla Schneersona
Przygnębienie, strach i pesymizm blokują drogi przepływu błogosławieństwa Z GÓRY.
W Księdze Zogar napisano: „Istnieje świat niższy, czyli nasz świat, lecz jest także świat wyższy. Świat niższy nieustannie otrzymuje coś od wyższego, ale przyjmuje to zgodnie z własną sytuacją. Jeśli niższy świat jest przepełniony jasną radością, otrzymuje światłość także z góry. A jeśli jest pogrążony w smutku i strachu, wtedy poddawany jest surowemu osądowi. Dlatego „służcie B-gu w radości”, a radość człowieka przyniesie inną radość – tę idącą z góry”.
Istnieją różne bariery: bariery wewnątrz i bariery na zewnątrz, bariery między ludźmi, bariery nie pozwalające czynić dobra, bariery waszego własnego umysłu i waszych własnych wątpliwości. Istnieją też bariery, które powstały wskutek waszych osobistych ograniczeń. Radość kruszy wszelkie bariery.
Zadajecie sobie pytanie: „Jak mam być szczęśliwy, skoro jestem nieszczęśliwy?”. Istotnie, nie można rozkazywać uczuciom, jednakże myślom, słowom i czynom można wydać nakaz. Możecie zrobić coś prostego, pozwolić na swobodę dobrych myśli, mówić przepełnione dobrocią słowa, zachowywać się tak, jak gdybyście byli szczęśliwi, nawet jeśli nie ma w was wewnętrznego poczucia szczęścia. Z czasem wewnętrzna radość duszy zwycięży, przebije się na powierzchnię.
Rebe płakał, gdy wypowiadał te słowa:
Całe życie Mojżesza zawierało się w Torze, którą przyniósł swojemu narodowi. Tora była czymś więcej niż nauczaniem. Była nim samym – oznaczała, że jest z nim B-g.
Gdy jednak przyszło wybierać między Torą a własnym narodem, Mojżesz wybrał naród. I gotów był podzielić los swojego narodu.
Cała istota Mojżesza była Torą, ale w głębi swojego jestestwa, w głębi serca Mojżesza obecna była jedność z własnym narodem.
To, co zwykle tłumaczy się jako „Biblia” lub „Prawo”, oznacza w istocie coś innego. Tora to wskazanie. W każdym jej urywku znajdziecie, powinniście znaleźć wskazanie, radę dla siebie.
Naród żydowski jest jednością. Żyd nakładający w Ameryce tefilin zapewnia bezpieczeństwo Żydowi żołnierzowi w Izraelu.